Οι τουριστικοί φορείς συμμετέχουν στο σχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης και της κυκλικής οικονομίας στον κλάδο
Aπό το Δίκτυο Νησιωτικών Επιμελητηρίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης - INSULEUR και το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης ολοκληρώθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία το εξειδικευμένο Εργαστήριο “Βιώσιμος Ενεργειακός Σχεδιασμός Προκλήσεις, ευκαιρίες και εργαλεία για τον τουριστικό κλάδο’’ στο πλαίσιο του έργου Interreg MED COMPOSE PLUS, το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Το διαδικτυακό εργαστήριο, έλαβε χώρα την Παρασκευή 08.4.2022 με στόχο την επιμόρφωση, ενημέρωση και το διάλογο εκπροσώπων επιχειρηματικών φορέων του τουριστικού κλάδου σε θέματα βιώσιμου ενεργειακού σχεδιασμού και ειδικότερα σε:
- Ενεργειακή μετάβαση - Ευρωπαϊκή στρατηγική, ευκαιρίες και χρηματοδοτικά εργαλεία για τον τουριστικό κλάδο
- Ενεργειακή Απόδοση και κτήρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας - Καλές πρακτικές σε κτήρια ξενοδοχείων
- Καλές Πρακτικές Κυκλικής Οικονομίας στον τουριστικό κλάδο
- Καθαρή ενέργεια για ανάπτυξη και βιωσιμότητα στον τουρισμό.
Ακολούθησε παρουσίαση της Εργαλειοθήκης Sustainable Energy Planning Toolbox, η οποία χρησιμεύει στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό έργων βιώσιμης ενέργειας.
Η έναρξη του εργαστηρίου πραγματοποιήθηκε από τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Ζακύνθου, κ. Φώτη Κόττη, ο οποίος επισήμανε την ανάγκη υιοθέτησης πρακτικών κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό κλάδο και στην απόκτηση ενός πράσινου προφίλ που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων του κλάδου.
Χαιρετισμό επίσης απηύθυνε ο Καθηγητής κ. Θεοχάρης Τσούτσος, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Ο κ. Νικόλαος Τσίπηρας, Οικονομικός Επόπτης του Δικτύου των Νησιωτικών Επιμελητηρίων της ΕΕ (INSULEUR) και εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου Ζακύνθου παρουσίασε τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες των νησιωτικών κοινοτήτων και των επιχειρηματικών φορέων του τουριστικού κλάδου και επεσήμανε ότι κλειδί για τη μείωση του κόστους και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου αποτελεί η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας, συμβάλλοντας στη μεταστροφή από το γραμμικό μοντέλο “προμήθεια, παραγωγή, κατανάλωση, απόρριψη” στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας που δίνει έμφαση στη “μείωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακύκλωση, ανάκτηση”.
Κατά τη διάρκεια του Εργαστηρίου πραγματοποιήθηκαν οι εξής εισηγήσεις:
Ο Καθηγητής κ. Θεοχάρης Τσούτσος αναφέρθηκε στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης λαμβάνοντας υπόψη τη νησιωτικότητα, την ανθεκτικότητα σε κρίσεις, τις διασυνδέσεις και την ενεργειακή επάρκεια και παρουσίασε καλές πρακτικές καθαρής ενέργειας, βιοκλιματικής ανάπλασης και κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό κλάδο. Παράλληλα, παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία που συνδέονται με την περιβαλλοντική επιβάρυνση και τις εκπομπές αέριων ρύπων από την τουριστική δραστηριότητα και αναφέρθηκε εκτενώς σε θέματα Ευρωπαϊκής στρατηγικής, καθώς και στις ευκαιρίες για την τοπική κοινωνία και την επιχειρηματικότητα.
Ο κ. Γιώργος Αλεξάκης, Αντιπεριφερειάρχης Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων της Περιφέρειας Κρήτης παρουσίασε τη στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης της Περιφέρειας Κρήτης κατά τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2021 - 2027 (πράσινη μετάβαση στον τουρισμό). Ειδικότερα, αναφέρθηκε στις κατευθυντήριες γραμμές του στρατηγικού σχεδιασμού για τη βιωσιμότητα του τουριστικού κλάδου μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η προώθηση της κυκλικής οικονομίας, των μέτρων ενεργειακής απόδοσης, των ΑΠΕ και της βιώσιμης κινητικότητας στον τουριστικό κλάδο. Στη συνέχεια, παρουσίασε καλές πρακτικές κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό κλάδο, δίνοντας παραδείγματα τουριστικών μονάδων που έχουν υιοθετήσει πρακτικές διαχείρισης υδάτων, διαχείρισης αποβλήτων, διαχείρισης ενέργειας, καταλήγοντας στη σημασία του κυκλικού τουρισμού και της υιοθέτησης προτύπων περιβαλλοντικής και κοινωνικής διακυβέρνησης.
Η κα Μαρία Φράγκου, Μηχανικός Περιβάλλοντος του Εργαστηρίου Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης αναφέρθηκε στην Ευρωπαϊκή και Εθνική πολιτική για την ενεργειακή απόδοση κτηρίων και στα κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας. Επίσης, παρουσίασε βασικές παρεμβάσεις στα τουριστικά καταλύμματα με στόχο την εξοικονόμιση ενέργειας και την ενεργειακή αναβάθμιση, εστιάζοντας σε μελέτες περίπτωσης επιδεικτικών έργων και αναφέρθηκε σε κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία και σε παραδείγματα ενεργειακής αναβάθμισης μέσω συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ).
Η κα Σταυρούλα Τουρνάκη, Διευθύντρια Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων, Πολυτεχνείου Κρήτης παρουσίασε την πρότυπη ολιστική μεθοδολογική προσέγγιση COMPOSE, εστιάζοντας στο βιώσιμο ενεργειακό σχεδιασμό των ξενοδοχειακών και γενικότερα τουριστικών φορέων, επισημαίνοντας ότι έχει δοκιμαστεί σε πάνω από 42 έργα βιώσιμης ενέργειας, διαφορετικής τυπολογίας, σε 11 Μεσογειακές χώρες. Η μεθοδολογία εστιάζει στην αξιοποίηση του τοπικού δυναμικού, στο συμμετοχικό σχεδιασμό και τις συμπράξεις τοπικών φορέων και λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τεχνικές, αλλά και τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους ενός έργου. Τέλος, παρουσίασε την εργαλειοθήκη Βιώσιμου Ενεργειακού Σχεδιασμού (Sustainable Energy Planning Toolbox, www.reselplan-toolbox.eu) που αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο, προκειμένου να υποστηρίξει τους φορείς χάραξης πολιτικής, και τις τοπικές αρχές στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό, υλοποίηση παρακολούθηση και αξιολόγηση έργων βιώσιμης ενέργειας και στη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλού άνθρακα.
Ακολούθησε στρογγυλό τραπέζι με τη συμμετοχή της Aντιπροέδρου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας και Προέδρου του Συλλόγου Ξενοδόχων Λαγανά Ζακύνθου, κα Χριστίνας Τετράδη, του Προέδρου της Ένωσης Ξενοδόχων Κέρκυρας, κ. Χαράλαμπου Βούλγαρη, του Director of Operations του Ομίλου Grecotel Hotels & Resorts, κ. Δημητρίου Καλαϊτζιδάκη, του Διευθ. Συμβούλου του Ξενοδοχείου Ibiscos, κ. Αναστάσιου Παπαδουράκη, του Διευθυντή της Αναπτυξιακής Κρήτης, κ. Αριστείδη Φραγκάκη, και του Μέλους του Επιμελητηρίου Μαγνησίας και μέλους Δ.Σ. του Επιμελητηριακού Ομίλου Ανάπτυξης Ελληνικών Νησιών (ΕΟΑΕΝ), κ. Αθανάσιου Ζλατούδη.
Τα θέματα που συζητήθηκαν αφορούσαν τη βιώσιμη ενέργεια, ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος συναρτήσει της τουριστικής πίεσης που ασκείται στα οικοσυστήματα και στην κατά περίπτωση τουριστική περιοχή βάσει της φέρουσας ικανότητας της. Επιπλέον, συζητήθηκαν καλές πρακτικές εφαρμογής μέτρων ενεργειακής απόδοσης και βιώσιμης κινητικότητας, οι προκλήσεις και τα πλεονεκτήματα, οι εμπειρίες από ξενοδοχεία προς μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα, οι εφαρμογές κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό κλάδο, η δυνατότητα διασύνδεσης του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα καθώς και οι χρηματοδοτικές προκλήσεις, τα σχετικά εργαλεία και οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί που υφίστανται για την υποστήριξη των επιχειρήσεων του κλάδου.
Το διαδικτυακό εργαστήριο ολοκληρώθηκε με ανοικτή συζήτηση μεταξύ των συμμετεχόντων, οι οποίοι εκπροσωπούσαν κυρίως επιχειρηματικούς φορείς του τουριστικού κλάδου και νησιωτικά επιμελητήρια, οι οποίοι εξέφρασαν τις προτάσεις τους και τους προβληματισμούς τους ως προς τον τρόπο επίτευξης της καθαρής ενεργειακής μετάβασης και της υιοθέτησης αρχών κυκλικής οικονομίας στον τουριστικό τομέα. Επιπλέον, συζητήθηκε η φέρουσα ικανότητα των προορισμών, οι πολιτικές διαχείρισης προβλημάτων εξαιτίας του τουρισμού, ο περιφερειακός σχεδιασμός και οργάνωση και η σημασία ύπαρξης δημόσιας πολιτικής για τον τουρισμό που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους κοινωνικούς, οικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες σε εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο1 θα βρείτε στην ιστοσελίδα: https://reselplan-toolbox.eu.
1Για την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία COMPOSE και COMPOSE PLUS
To έργο COMPOSE PLUS συμβάλλει στο βιώσιμο ενεργειακό σχεδιασμό και την ωρίμανση έργων προς τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, μέσω στοχευμένων δράσεων μεταφοράς τεχνογνωσίας και πρακτικής εμπειρίας και μέσω της υιοθέτησης της εργαλειοθήκης Βιώσιμου Ενεργειακού Σχεδιασμού (Sustainable Energy Planning Toolbox, www.reselplan-toolbox.eu), που αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, στο πλαίσιο του έργου COMPOSE. Η εργαλειοθήκη υποστηρίζει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους αναπτυξιακούς φορείς, το τεχνικό προσωπικό των τοπικών αρχών που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και εφαρμογή τοπικών/περιφερειακών ενεργειακών σχεδίων στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό, υλοποίηση και παρακολούθηση έργων βιώσιμης ενέργειας. Αξιοποιώντας την εργαλειοθήκη οι νησιωτικές περιοχές της Μεσογείου αποκτούν πρόσβαση σε κατάλληλα εργαλεία σχεδιασμού, βάσεις δεδομένων, πρακτικούς οδηγούς και άλλες χρήσιμες πηγές για την αειφόρο ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και ενεργειακής απόδοσης, αξιοποιώντας το τοπικό δυναμικό και προωθώντας τις τοπικές αλυσίδες ενεργειακού εφοδιασμού. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg MED. Διαβάστε περισσότερα: https://compose.interreg-med.eu
